Vragen over dit thema?

Adviseur Marjola Engel
Wieke Waanders: "Niet opleggen maar enthousiasmeren en faciliteren"
Interview

Regio

Zuid-Holland Zuid

Thema

Rookvrij

ZHZ Rookvrij:

op weg naar meer rookvrije omgevingen

Via de publiekscampagne #ZHZrookvrij attendeerde de GGD Zuid-Holland Zuid eind vorig jaar de inwoners in de regio op het tekenen voor ‘hun’ sport- of speelplek op rookvrij.nl. De gemeente Zwijndrecht is blij met dit initiatief, vanuit de ambitie ‘Een gezonde basis voor iedereen’. “Waar mogelijk stimuleren we elk initiatief voor een rookvrije kindomgeving.”

Eén van de ambities uit het Nationaal Preventieakkoord is een Rookvrije Generatie in 2040. “Het streven hierbij is dat er in 2040 geen kind meer rookt of begint met roken en dat minder dan 5 procent van de volwassenen rookt,” zegt Marjola Engel, adviseur publieke gezondheid bij de GGD ZHZ. “Daartoe moeten er meer rookvrije omgevingen komen, zodat kinderen rookvrij kunnen opgroeien en ook niet in de verleiding komen om te roken. In het project ZHZ Rookvrij, onderdeel van ons regionale programma Samen voor Gezond, zetten we extra preventieve activiteiten in, zoals realisatie van rookvrije omgevingen voor kinderen. Hierbij werken we natuurlijk samen met gemeenten in onze regio, die we met advies en ondersteuning helpen aan gezondere leefomgevingen.”

“Alleen met een bordje ‘Niet roken’ kom je er niet”

Enthousiasmeren en faciliteren

“Van die expertise maken wij dankbaar gebruik, we stimuleren initiatieven ten behoeve van een rookvrije omgeving, zoals bij sportverenigingen, speeltuinen en evenementen waar kinderen bij betrokken zijn,” zegt Wieke Waanders, beleidsadviseur Sociaal Domein bij de gemeente Zwijndrecht. “We werken aan rookvrije openbare speelplekken, attenderen inwoners via onze gemeentelijke communicatiekanalen op #ZHZrookvrij en hebben er nadrukkelijk met sportverenigingen over gesproken. Wat houdt zo’n rookvrije omgeving in, wat heb je daar als speeltuin of sportvereniging voor nodig? Belangrijk is dat we clubs en verenigingen niets opleggen, maar juist zo veel mogelijk enthousiasmeren en faciliteren.”

Het goede voorbeeld

“Zwijndrecht geeft zelf het goede voorbeeld,” merkt Marjola op. “Het gemeentehuis bijvoorbeeld is, inclusief ingang, al een tijdje rookvrij. De gemeente participeert in het Zwijndrechtse sportplatform en heeft daar de rookvrije sportvereniging als aandachtspunt op de agenda geplaatst. Of neem de herindeling van sportcomplex Develstein in 2018. Dat moment hebben de verenigingen, het DevelsteinCollege en de gemeente aangegrepen om het complex rookvrij te maken. Zulke initiatieven stimuleren de sportverenigingen echt om het onderwerp zelf op te pakken. Vervolgens kunnen wij hen verder helpen, bijvoorbeeld met het maken van een plan van aanpak of door het onderwerp te agenderen bij een clubvergadering. Alleen met het ophangen van een bordje ‘Niet roken’ kom je er immers niet.” Wieke: “Als vereniging is het goed om je leden hierbij te betrekken, te vragen waar behoefte aan is en te ontdekken hoe je samen een gezonde leefomgeving realiseert. Dat werkt: Zwijndrecht heeft inmiddels de meeste rookvrije sportverenigingen van onze regio.”

“Als vereniging moet je je leden erbij betrekken”

Handtekeningenactie

Onderdeel van het project ZHZ Rookvrij is de regionale publiekscampagne #ZHZrookvrij. In deze campagne werden inwoners in de hele regio vorig jaar opgeroepen om voor ‘hun’ sport- of speelplek te tekenen op rookvrij.nl. Deze publiekscampagne in Zuid-Holland Zuid was een vervolg op de landelijke campagne Rookvrij Kinderspel.

Marjola: “Via de social media-kanalen heeft onze campagne flink wat aandacht gekregen. Gedurende een aantal weken kregen lezers van nieuwsmedia, zoals AD online, bijvoorbeeld oproepen te zien in (sport)nieuwsartikelen. En op het lokaal nieuwsplatform indebuurt.nl verschenen artikelen over sportverenigingen die rookvrij zijn geworden of daarmee bezig zijn. Met resultaat: na de landelijke en regionale campagne steeg het aantal handtekeningen op rookvrij.nl in de regio Zuid-Holland Zuid van 3500 tot ruim 4200.”

Wieke tot slot: “Wij hebben de informatie inmiddels binnen en gaan de komende tijd bekijken welke plekken de meeste handtekeningen hebben opgeleverd. Die informatie kunnen we gebruiken als handvatten voor ons plan van aanpak. Zo werken we aan een rookvrije omgeving in Zwijndrecht.”

Gemeenten die meer rookvrije leefomgevingen willen bewerkstelligen, vinden op rookvrijegeneratie.nl/gemeenten een handig stappenplan met tips en ervaringsverhalen. Zo paste de gemeente Groningen de Algemene Plaatselijke Verordening aan, ontwikkelde Amsterdam een apart beleidsplan voor tabaksontmoediging en faciliteert Nijmegen verenigingen met een stappenplan, campagnemateriaal en de subsidiemogelijkheid ‘Gezonde Leefstijl’. Met aanvullend nieuws en verhalen, tips over wat jij kunt doen en een handige webshop is de site overigens een aanrader voor iedereen die zich wil inzetten voor een rookvrije generatie.