"Stapjefitter helpt om

Een interventieprogramma voor uitkeringsgerechtigden met leefgewoonten die minder bijdragen aan een goede gezondheid, met als doel hen meer te laten bewegen en op weg te helpen naar (vrijwilligers)werk: Stapjefitter heeft in Woerden al haar meerwaarde bewezen. In de gemeente Papendrecht startte eerder dit jaar een pilot over dit programma en die smaakt naar meer, zo menen Heidy van Dam en Rob Kok namens de gemeente. “De aanvankelijke argwaan onder de deelnemers sloeg na twee weken om in saamhorigheid en enthousiasme.”

“De aanleiding om in Papendrecht aan de slag te gaan met Stapjefitter was tweeledig,” vertelt Heidy van Dam, projectleider Sport &Bewegen bij deze gemeente. “Enerzijds deelde een collega uit Woerden al een tijdje zijn positieve ervaringen over dit programma met mij. Anderzijds hadden wij in ons sociaal domein nog geen programma waarbij sport en bewegen als middel kunnen worden ingezet voor de specifieke doelgroep waar Stapjefitter zich op richt: uitkeringsgerechtigden met ongezonde leefgewoonten en een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Via een pilot konden we de behoefte aan en mogelijkheden van het programma nader onderzoeken, waarbij de opzet in Woerden een mooi uitgangspunt vormde.”

“Het programma is veelzijdig en praktisch van opzet,” vult Heidy’s collega Rob Kok aan, senior beleidsmedewerker met onder andere het aandachtsgebied ‘Gezondheid’ in zijn portefeuille. “De interventie duurt achttien weken en daarin komt een groep mensen twee maal per week een dagdeel samen. Naast aandacht voor meer bewegen komen onderdelen als gezonde voeding, leefstijlcoaching, netwerkversterking en oriëntatie op vrijwilligerswerk danwel de arbeidsmarkt aan bod. Aan onze pilot namen zeven mensen deel, zes van hen hebben de pilot afgerond.”

“Na achttien weken was er echt vooruitgang geboekt”

Ommezwaai na twee weken

Bij de start van het programma hadden Heidy en Rob wel enige twijfels over het welslagen van de pilot. Heidy: “Zeven deelnemers was minder dan we hadden verwacht. Bovendien waren de deelnemers erg argwanend ten opzichte van onze motieven. Kon dit programma gebruikt worden om op hun uitkering te korten? En hadden we dat geld niet beter direct aan de mensen zelf kunnen geven? Na twee weken kwam echter een totale ommekeer. Eén van de deelnemers begon over zichzelf te praten, waarna de anderen eveneens persoonlijke ervaringen wilden delen. Het leed dat hierbij naar boven kwam, legde de basis voor de dynamiek die de groep nodig had om samen verder te kunnen gaan.”

“Van de zeven deelnemers zijn twee op weg naar een betaalde baan”

Diepere waarde

Vervolgens ontdekten de deelnemers, onder begeleiding van sportcoach Angelique Tubbing en diëtist Rita Dries, gaandeweg verborgen capaciteiten en nieuwe inzichten. Sommige deelnemers startten met het koken van avondmaaltijden, na dat jarenlang niet gedaan te hebben. Sport en spel bleken leuk in plaats van een opgave. En de mantelzorg die enkelen al jaren verrichten, ‘want dat doe je toch gewoon’, mocht toch echt als vrijwilligerswerk worden beschouwd. Na achttien weken was echt vooruitgang geboekt, door een enthousiaste groep die na afloop van de pilot het liefst wilde doorgaan met het programma.

“Deze interventie beoogt vooral om de mensen zèlf hun mogelijkheden laten ontdekken, die zitten bij deze doelgroep dikwijls behoorlijk verstopt,” zegt Heidy. “Als je die mogelijkheden vervolgens ook leert benutten, brengt dat een diepere waarde bij mensen naar boven. Dit was een groep waarvan de Sociale Dienst dacht ‘die krijgen we niet snel in beweging’. Inmiddels zijn twee van de zeven deelnemers op weg naar een betaalde baan!”

Multidisciplinair succes

Het succes van de pilot is volgens Rob mede te danken aan de multidisciplinaire aanpak. “Het concept ‘Positieve Gezondheid’ hadden we in Papendrecht al eerder omarmd, dat krijgt met deze interventie een concrete invulling. Dat doen we samen met bijvoorbeeld de Sociale Dienst Drechtsteden, waarvan de consulenten potentiële deelnemers aan Stapjefitter selecteren. Rita en Angelique hebben de groep uitstekend begeleid en collega’s van Wonen, Jeugd & Jongerenwerk en Onderwijs kwamen met waardevolle verbetersuggesties. Als gevolg daarvan gaan we bij de volgende interventie eveneens inzetten op budgetcoaching en statushouders.”

“De kracht zit ‘m vooral in de multidisciplinaire aanpak”

Belangrijke partner

“Belangrijke partner is natuurlijk ook de GGD ZHZ,” vult Heidy aan. “Mariska Duijvelshoff geeft vanuit de GGD het lokale Positieve Gezondheidsbeleid vorm en heeft in samenwerking met Rob de vragenlijst van Stapjefitter daarop aangepast. De diëtist werd door de GGD aangedragen én bekostigd. Ook heeft de GGD ons begeleid bij het betrekken van een diëtist en, voor de monitoring plus rapportage, een epidemioloog. Onnodig om te zeggen dat we met dit alles erg blij zijn.

De pilot heeft ook ons veel geleerd, we hebben waardevolle kennis opgedaan om het programma verder te verbeteren. De voorbereidingen voor een volgende interventie zijn in volle gang, er zijn al acht deelnemers aangemeld. Eén van de pilotdeelnemers wordt zelfs ambassadeur van de nieuwe groep.”

---