“Als je weet wat er allemaal speelt,

Voor het snel inzien van epidemiologische gegevens in onze regio lanceerde de GGD ZHZ onlangs www.hoegezondiszhz.nl. Op deze makkelijk toegankelijke en overzichtelijke site zijn de gegevens terug te vinden van de Kindmonitor, eveneens een noviteit binnen de GGD. Voor beide projecten is nauw samengewerkt met de Jeugdgezondheidszorg, in deze regio belegd bij Rivas en Careyn. De nieuwe site is inmiddels gepresenteerd en de reacties zijn positief. “In één oogopslag heb je een compleet beeld.”

De Jeugdgezondheidszorg (JGZ) ondersteunt en begeleidt ouders van kinderen bij de groei, ontwikkeling, verzorging en opvoeding. Daartoe worden regelmatig vragenlijsten uitgezet.  “Ons werk is vooral georiënteerd op individuele probleemsignalering, de vragen op onze vragenlijsten zijn daarop afgestemd,” zegt Maaike Luiten, manager Careyn Jeugd & Gezin Dordrecht. “De GGD is met name gericht op collectieve preventie en heeft daartoe behoefte aan andere gegevens. Belangrijk is echter wel dat mensen niet belast worden met te lange vragenlijsten, waarin mogelijke doublures in vragen voor extra irritaties kunnen zorgen. Ik reageerde dan ook positief toen ik door de GGD benaderd werd om mee te werken aan de totstandkoming van de Kindmonitor.”

“Voor een completer beeld was een breder vragenlijstonderzoek nodig”

Waardevolle en praktische input

De Kindmonitor is een groot online vragenlijstonderzoek vanuit de GGD ZHZ, gericht op ouders van 0-12-jarigen in de regio ZHZ. Het onderzoek is bedoeld als aanvulling op de vragenlijsten die vanuit de JGZ verstuurd worden. “Om op collectief niveau inzage te kunnen geven in de gezondheid in onze regio maken wij alleen gebruik van geanonimiseerde gegevens,” vertelt Suzan Bras, als junior-epidemioloog werkzaam bij de GGD. “Hierbij missen we onderwerpen voor gemeentelijk beleid, zoals informatie over opvoeding en opvoedingsondersteuning, social media en gamen, moeite met rondkomen en geldgebrek. Om een completer beeld te kunnen bieden, was een breder vragenlijstonderzoek nodig. Daartoe lag een samenwerking met de JGZ voor de hand.

Maaike nam deel aan onze interne werkgroep, ze gaf waardevolle en praktische input. We hebben bijvoorbeeld samen gekeken naar de soorten vragen die in de diverse lijsten staan. Tijdens onze gesprekken werd snel duidelijk welke vragen in de Kindmonitor zouden passen en wat voor informatie we van elkaar konden benutten. Maaike dacht tevens mee over de weergave van de gegevens op de nieuwe site www.hoegezondiszhz.nl. Die betrokkenheid was heel prettig. Ik vond het bovendien waardevol dat de JGZ aanwezig was bij onze presentatie van de Kindmonitor aan diverse gemeenten. Het is mooi om zo te kunnen samenwerken.”

“Al snel werd duidelijk welke informatie we van elkaar konden benutten”

Klantvriendelijk ‘dashboard’

Eind 2017 werd de Kindmonitor voor het eerst uitgevoerd en zoals gemeld zijn de resultaten terug te vinden op www.hoegezondiszhz.nl. Deze site is ingedeeld volgens een zogeheten ‘dashboard’, waarbij onderwerpen via knoppen aan te klikken zijn. Suzan: “Nadat de knop ‘Kindmonitor’ is aangeklikt, verschijnen vijftien knoppen in beeld. Hierachter hebben we de belangrijkste informatie uit de Kindmonitor geplaatst, het ene aandachtsgebied wat uitgebreider toegelicht dan het andere. Naast informatief moest de site vooral klantvriendelijk zijn, ik denk dat we daarin goed geslaagd zijn.”

Eye-openers

Maaike reageert instemmend. “Ik vind het interessant om te kunnen inzien hoe het op verschillende gebieden gaat met de kinderen in onze regio. Voor de Kindmonitor is een grote populatie aangeschreven en omdat de respons voldoende hoog is, kan de GGD een representatief beeld geven van de resultaten van het onderzoek. De resultaten zijn kortgeleden op aantrekkelijke wijze gepubliceerd op de nieuwe site en tijdens mijn eerste bezoek aan de site vielen mij al meteen enkele opvallende feiten op. Zo’n 5% van de kinderen tussen 0 en 12 jaar voelt zich bijvoorbeeld verdrietig of somber. Dat vind ik nogal wat. Ook blijkt dat ouders van jonge kinderen behoefte hebben aan opvoeddeskundigheid, waarvoor ze vaak aankloppen bij de leidster van de peuterspeelzaal. Blijkbaar is voor hele basale opvoedkundige vragen de weg naar het consultatiebureau niet makkelijk te vinden. Dat zijn wel eye-openers. Zulke praktische aanwijzingen kunnen we nader bestuderen en, indien nodig, oppakken.”

Mooie gesprekken

Tijdens de recente presentaties van de Kindmonitor aan vier gemeenten waren eveneens positieve geluiden hoorbaar. Suzan: “Hier hebben we duidelijk gemaakt welke informatie uit de Kindmonitor voor gemeenten extra relevant is. De diversiteit in de informatie sprak duidelijk aan, dat is ook dé basis om met elkaar in gesprek te gaan. Zijn de cijfers herkenbaar, wat kunnen we hiermee? Dat leverde enthousiaste reacties en mooie gesprekken op. Voor de adviseurs Publieke Gezondheid is het een mooi instrument om te gebruiken bij beleidsadvies richting gemeenten. In één oogopslag heb je een compleet beeld, echt een verademing ten opzichte van de databank voorheen.”

“Een aantal aspecten lijkt in eerste instantie misschien niet echt voor ons bedoeld, ‘veiligheid en overlast’ bijvoorbeeld is niet onze core business,” merkt Maaike op. “Desondanks ga ik van alle aspecten de resultaten zeker nader bekijken. Want als een gebrek aan veiligheid dusdanig blijkt te zijn dat het invloed heeft op de psychosociale gezondheid van een kind, dan kan dat onderdeel voor ons interessant genoeg zijn om op te pakken. Het grote voordeel van de Kindmonitor is dat je een completer beeld krijgt, dat is ook voor de gemeenten interessant. Als je weet wat er allemaal speelt, kun je beter anticiperen. Ik heb mijn team al geattendeerd op de Kindmonitor.”

“Naast informatief moest de site vooral klantvriendelijk zijn”

Uitbreiding

Vooralsnog zijn op www.hoegezondiszhz.nl niet alle onderzoeksgegevens te vinden, maar daar komt verandering in. Naast de Kindmonitor zijn bijvoorbeeld resultaten van enquêtes onder het inwonerpanel beschikbaar, zoals over woonomgeving, of het resultaat van het proces van de Toekomstverkenning. Suzan tot slot: “De GGD heeft ook veel informatie over de jeugd van 12 tot en met 18 jaar, volwassenen en ouderen. Die informatie willen we volgend jaar ook graag via www.hoegezondiszhz.nl beschikbaar maken,. Daar zijn we nu een plan voor aan het maken.”

---