“Ongewenst social mediagedrag

Ongewenst gedrag op social media is niet weg te denken uit onze maatschappij. Op het Wellant College, locatie De Bossekamp in Ottoland, zette Coördinator Onderwijsondersteuning Jelmer den Hartog samen met de GGD ZHZ in op een preventieve aanpak. En dat werkt. “Vooral in de eerste klassen komt nu sneller op tafel wat er gebeurt.”

“App-groepen waarvan leerlingen worden buitengesloten of seksueel getinte foto’s die op social media een eigen leven gaan leiden: vooral in de onderbouw heeft het onderwijs er redelijk vaak mee te maken,” zegt Jelmer den Hartog, Coördinator Onderwijsondersteuning op het Wellant College, vestiging De Bossekamp in Ottoland. “Onder kinderen van die leeftijd heerst een grote groepsdruk om erbij te horen, de mobiele telefoon vormt hierbij het belangrijkste communicatiemiddel. Dat begint dikwijls al in de bovenbouw van de basisschool. Ook wij hebben ermee te maken en we merken dat er veel van buiten naar binnen komt. We kunnen er niet omheen, het leidt tot onrust in de klas, een verstoring van het leerproces, een andere dynamiek in de groep. De vraag is dus vooral: hoe begeleiden we kinderen, docenten en ouders om hier zo goed mogelijk mee om te gaan?”

“Maak het bespreekbaar en je krijgt zicht op wat er gebeurt”

Behoefte aan preventie

Voor het antwoord op die vraag was Jelmer aan het juiste adres bij Debbie Albers – van der Linden, projectleider Publieke Gezondheid van de GGD ZHZ (regio Alblasserwaard – Vijfheerenlanden). Beiden werken al langer samen, onder andere bij een integrale aanpak over alcohol en drugs op De Bossekamp. “Als GGD kunnen we op allerlei thema’s preventief inzetten,” stelt Debbie. “Wij werken vanuit de Gezonde School-aanpak, mediawijsheid is één van de thema’s hierbij. Samen met Jelmer heb ik gekeken naar wat er inzake social mediagedrag op De Bossekamp speelt, dat is helder in beeld. Er zijn ook prima contacten met de maatschappelijk werkers in de sociale teams en externe zorgpartners. Er bleek vooral behoefte aan ondersteuning op gebied van preventie, daarvoor heb ik een plan van aanpak opgesteld.”

Vier pijlers

Dit plan is gebaseerd op vier pijlers: (gast)lessen aan leerlingen, deskundigheidsbevordering voor docenten, een update van het veiligheidsbeleid en meer betrokkenheid van ouders. “Met meer preventie en voorlichting kunnen wij onze signalering en begeleiding op een hoger niveau krijgen,” stelt Jelmer. “Voor de kinderen is het belangrijk dat we hen de do’s and dont’s van social media bijbrengen. Ouders willen we vooral direct informeren over mogelijkheden om hun kinderen te begeleiden. Dat is een essentiële behoefte, zo bleek ook tijdens de ouderavond vorig jaar over alcohol en drugs. Ouders willen wel met hun kind in gesprek, maar weten vaak niet hoe. Op deze leeftijd nemen kinderen meestal niet veel van hun ouders aan.”

“De gastles speelt vooral in op de belevingswereld van de pubers”

Opvallend

Voor de uitvoering van dit soort integrale programma’s schakelt Debbie specialisten in, zoals Bureau Jeugd & Media dat vóór de herfstvakantie vorig jaar de gastlessen aan de brugklassen van De Bossekamp gegeven heeft. Deze gastlessen behandelen voor- en nadelen van social media en benadrukken dat leerlingen over dit onderwerp altijd bij hun docent terecht kunnen. Jelmer: “De gastles speelt in op de belevingswereld van de pubers. Ze kennen altijd wel iemand met vervelende ervaringen omtrent social media, gaan het sowieso onderzoeken. De vraag is dan: wat doe je ermee, hoe vorm je je mening? Opvallend was dat de kinderen redelijk makkelijk op tafel legden wat ze zoal meemaken.”

Bijzondere ouderavond

Naast het verzorgen van de gastlessen toetste Bureau Jeugd & Media het veiligheidsbeleid van de school. Dat leverde handelingsadviezen op om het beleid aan te vullen met een apart hoofdstuk over social media. Er kwam bovendien een handreiking voor mentorlessen – die binnenkort in de mentorraad wordt opgepakt – en binnenkort vindt een ouderavond plaats in de vorm van een interactieve theatervoorstelling met herkenbare situaties. Debbie: “Vanuit de GGD houden we de voortgang van het proces in de gaten. We evalueren de samenwerking tussentijds, denken mee als er knelpunten zijn. Omdat we scholen in de hele regio adviseren en ondersteunen, kunnen we waar nodig ervaringen uitwisselen.”

Waardevolle informatie

“Door gewenst en ongewenst gedrag op social media in lessen te bespreken, krijg je meer zicht op wat er gebeurt,” besluit Debbie. “Dat werkt,” concludeert Jelmer. “Ongewenst social mediagedrag is sinds de gastlessen bij ons een gespreksonderwerp geworden. Ik merk nu al dat eersteklassers het eerder komen melden als er iets speelt, dikwijls uit zorg voor een ander. De ouders die we gevraagd hebben om mee te denken, nemen dit verzoek serieus en komen met waardevolle informatie. Dat alles is pure winst. Ik ben blij met deze samenwerking.”