De toekomstverkenning:

Eens in de vier jaar werkt de GGD samen met gemeenten aan de Toekomstverkenning. Zo ook in 2018. Een intensief traject, met aan het roer epidemioloog Ester de Jonge. “Je kunt op verschillende manieren tegen gezondheid aankijken. Het leukste aan het proces van de Toekomstverkenning vind ik het ontdekken van die perspectieven.”

Het proces om te komen tot de toekomstverkenning, duurt ongeveer een jaar. In die periode wordt met allerlei partijen verkend wat de belangrijke gezondheidsthema’s zijn waar gemeenten mee aan de slag moeten.

Thema’s

“We zijn gestart met een lijst van thema’s”, vertelt Ester. “Die hebben we samengesteld op basis van het nationaal regeerakkoord, de nationale toekomstverkenning van de RIVM en de thema’s waar de teams publieke gezondheid van de GGD zich in de afgelopen jaren druk over hebben gemaakt, in samenspraak met de gemeenten. Die themalijst zijn we aan het aanvullen en fijnslijpen. Daarvoor zitten we bij elkaar met beleidsadviseurs volksgezondheid in de verschillende gemeenten. Dat zijn inspirerende bijeenkomsten! Daardoor is bijvoorbeeld een thema als ‘verantwoord social-mediagebruik’ toegevoegd aan de lijst.”

“Beleid vanuit je ivoren toren maken, dat willen we allemaal niet meer”

Wat is de toekomstverkenning?

De toekomstverkenning heeft als basisingrediënt de informatie die met de Monitor Volwassenen en Ouderen en samen met de JGZ verzameld wordt. Gecombineerd met allerlei andere cijfers en input van gemeenten, ketenpartners en experts, levert die informatie een beeld op van de ontwikkeling van gezondheid in Zuid-Holland Zuid. Dit hele proces resulteert uiteindelijk in beleidsadvies op maat voor alle gemeenten, voor de vierjaarlijkse nota volksgezondheid.

“We kunnen niet voor onze inwoners bepalen wat gezondheid is. En we willen integraler naar doelgroepen kijken”. Daarom zijn volgens Ester de inwoners ook heel belangrijk bij de Toekomstverkenning. “Wat verstaan zij onder gezondheid? Wat hebben zij nodig om gezond te leven? We voeren zeven groepsgesprekken in verschillende inwonersnetwerken door de hele regio, op allerlei niveaus. Deze gesprekken worden begeleid door een epidemioloog en adviseur publieke gezondheid van de GGD.” Gemeenten zijn blij met het betrekken van de inwoners bij het proces van de toekomstverkenning, merkt Ester. “We doen dat voor het eerst op deze manier, en er wordt vanuit gemeenten heel enthousiast op gereageerd. Want beleid vanuit je ivoren toren maken, dat willen we allemaal niet meer.”

Top 5

Uiteindelijk resulteren alle gesprekken in een thema top 5. En dan komen landelijke wetenschappers en experts in beeld. “Ook dit is nieuw”, volgens Ester. “We nemen de kennis en gezichtspunten van deze experts mee in de uiteindelijke beleidsadviezen. Want je hoeft niet alles lokaal uit te vinden. Per gemeente betrekken we vervolgens samenwerkingspartners op maat, om lokaal mee te denken. Want als er beleid ligt, wil je deze partners voor de uitvoering alvast aan boord hebben.

Invalshoeken

Het ontdekken van de verschillende gezichtspunten bij gezondheidsthema’s vindt Ester heel boeiend. Eenzaamheid is bijvoorbeeld een thema dat je op verschillende manieren kunt bekijken. “Wat betekent het als je jong bent? En wat als je oud bent? Wat kunnen we daarmee? Ik hoop dat we daar in dit traject een beter beeld van krijgen.” Ook overgewicht is een goed voorbeeld. “Bepaalde culturele groepen kijken op een heel eigen manier tegen overgewicht aan, en kunnen het zelfs als iets positiefs zien. De GGD richt zich op preventie. We willen mensen zo lang mogelijk gezond houden. Dat is voor velen een ver-van-hun-bed-show. Maar wat als je NU niet mee kunt doen, omdat overgewicht je belemmert met voetballen? Dat is een ander perspectief en biedt een aanknopingspunt voor beleid”.